شما جزو کدام گروه هستید؟ منفعل، پرخاشگر یا قاطع؟

افراد از نظر رفتاری به سه دسته تقسیم می شوند و هر کدام ویژگی هایی دارند. در این مقاله به بررسی این سه دسته می‌پردازیم و در پایان آزمونی برای تشخیص اینکه شما در کدام دسته هستید وجود دارد تا به تشخیص شما کمک کند.

دسته اول: آدم های منفعل

آدم های منفعل خودشان را از دیگران کمتر می بینند و همیشه دیگرانی وجود دارند که از آنها بالاتر و بهتر هستند یعنی احساس ارزشمندی کمی دارند. معمولاً خجالتی هستند و احساس شرم می کنند و نمی توانند به راحتی حرف خودشان را بزنند و خواسته شان را بیان کنند یا به خواسته های نابجای دیگران پاسخ رد بدهند و به همین دلایل مورد سوء استفاده دیگران قرار می‌گیرند و با آنها بدرفتاری های زیادی می شود.

نداشتن اعتماد به نفس باعث می شود به خواسته های خودشان اهمیت چندانی ندهند و در نتیجه شریک عاطفی یا همسرشان هم به خواسته ها و نیازهای آنها توجهی نکند. به دلیل اینکه نمیتوانند رنجش و ناراحتی خودشان را به شکلی سازنده بیان کنند آن را مطرح نمی کنند و به قول معروف “می ریزند توی خودشان” خوردن این خشم های سرکوب شده نتیجه ای جز سردرد، کمر درد و ناراحتی معده نخواهد داشت. این افراد بسیار مطیع و حرفشنو هستند و البته فرزندانی مثل خودشان تربیت می کنند و به آنها یاد می دهند از خودشان نظر و عقیده ای نداشته باشند و هر جور شده دیگران را راضی نگه دارند حتی اگر به ضررشان تمام شود!

از ترس رنجیدن دیگران حرفی نمی زنند و خواسته های خودشان را زیرپا می گذارند. با آرام صحبت کردن و صدای ضعیف و لرزان شان به دیگران اجازه می‌دهند تا راحت صحبتشان را قطع کنند، معمولاً موقع صحبت کردن به دیگران نگاه نمی کنند و سرشان را پایین می اندازند و قوز می‌کنند. دست های شان را جلوی بدنشان نگه می دارند و حالتی از شرمندگی و خجالت از خودشان به نمایش میگذارند. همیشه خودشان را دست کم میگیرند و در ارتباط با دیگران دائماً در حال تعریف و تمجید آنها هستند و یا در حال عذرخواهی کردن به هر دلیلی موجه و غیر موجهی.
بعضی باورهای آنها نسبت به خودشان من: من از بقیه کمترم، من هیچی نیستم،شانس ندارم، عرضه هیچ کاری را ندارم.
در مورد دیگران باور دارند که: دیگران باید از من راضی باشند، هر چه آنها می گویند درست است، حق با بقیه است.

دسته دوم: آدم های پرخاشگر

این افراد درست برعکس آدم های منفعل رفتار می‌کنند یعنی زیاده از حد خودشان را قبول دارند و به اصطلاح از خود متشکر هستند و خودشان را از همه برتر و بالاتر می‌بینند طوری رفتار می کنند که گویا حق همیشه با آنهاست و نظر دیگران اهمیتی ندارد. براحتی دیگران را مسخره می کنند یا از آنها بدگویی می کنند. بسادگی به خودشان اجازه میدهند حق دیگران را پایمال کنند یعنی می‌خواهند به هر قیمتی که شده خودشان برنده باشند و دیگران بازنده!

پرخاشگر ها معمولا به حرف دیگران گوش نمی‌دهند و هر لحظه صحبت دیگران را برای گفتن حرف خودشان قطع می کنند. دیگران را سرزنش می کنند و با حالتی گستاخانه و خیره به اطرافیان نگاه می کنند. با صدای بلند صحبت می‌کنند و گاهی فریاد می‌کشند و حالت تکبر و خود بزرگ بینی در چهره آنها دیده می‌شود. بیش از حد به طرف مقابل نزدیک می‌شوند و از انگشت سبابه برای اشاره و تهدید، زیاد استفاده می‌کنند.
باور دارند که از دیگران سرتر هستند و هر کاری دلشان بخواهد می توانند انجام دهند زیرا از دیگران باهوش ترند، و باور دارند که دیگران را باید سر جایشان نشاند! دیگران باید از آنها تبعیت کنند! نباید زیاد به دیگران توجه کرد.

دسته سوم: آدم های قاطع

فرد قاطع فردی است که هم برای خودش و هم برای دیگران اهمیت قائل است نه خودش را دست کم میگیرد و نه دسته بالا! اعتماد به نفسش واقعی است. هم خواسته‌های خودش را در نظر می گیرد و هم خواسته های دیگران را یعنی بدون زیر پا گذاشتن حقوق دیگران احساسات و خواسته اش را بیان می کند. او اختلاف خودش با دیگران را به شیوه برنده برنده حل می کند و می تواند احساس عشق یا خشم خود را نسبت به دیگران بیان کند و از رابطه با دیگران لذت میبرد او از زندگی رضایت دارد. فرق قاطع شفاف صحبت می کند، شنونده خوبی است و حرف دیگران را قطع نمی‌کند. با دیگران محترمانه صحبت می‌کند لحن صدایش مناسب و رسا است. صاف می ایستد، شانه‌هایش استوار است. فاصله مناسبی با طرف مقابل دارد و موقع صحبت به چشمهای دیگران نگاه می‌کند. چهره آرام و پر از اعتماد به نفسی دارد. به کسی توهین نمی کند و خشم خود را با کلمات بیان می کند نه با فریاد زدن یا رفتار های پرخاشگرانه.

نسبت به خود این باور را دارد که من با دیگران برابرم و هر فردی آدم ارزشمندی است. باور او نسبت به دیگران این است که اگر چیزی مرا ناراحت می کند حتما دیگران را هم ناراحت می کند، همانطور که انتظار دارم دیگران با من خوش رفتاری کنند رفتار من هم باید به همین گونه باشد. به کسی اجازه نمیدهم به من بی احترامی و توهین کند بهتر است حریم ام را حفظ کنم و نگذارم بین من و دیگران حریم ها شکسته شود.

آزمون قاطعیت

به این پرسش ها پاسخ دهید:

• آیا می توانید به راحتی در جمع صحبت کنید و عقیده خودتان را بگویید؟
• آیا می توانید به دیگران نه بگویید؟
• آیا وقتی نیاز به کمک دارید آن را درخواست می کنید؟
• آیا می توانید احساسات مثبت و منفی خود را بیان کنید؟
• آیا خودتان را قبول دارید و برای خودتان احترام قائل هستید؟
• آیا به خودتان حق می‌دهید که اشتباه کنید و اگر کردید دستپاچه و نگران نشوید؟
• آیا می توانیم صحبتی را شروع کرده و به پایان برسانید؟
• آیا خودتان را با دیگران برابر می دانید؟
• آیا به راحتی پیشنهادات و انتقادات دیگران را می پذیرید؟
• آیا به افرادی که با آنها صحبت می‌کنید نگاه می کنید؟
• آیا میتوانید خشم خود را بیان کنید؟

پاسخ آزمون قاطعیت

حتی اگر به یکی از سوالهای بالا پاسخ خیر داده باشید نشان دهنده این است که شما از قاطع بودن چیزی کم دارید زیرا افراد غیر قاطع به طور غیر ارادی همواره غیر قاطع عمل می کنند!

شما اگر قاطع باشید…

می توانید احساسات خودتان را بیان کنید؛ از دیگران درخواست کنید. به درخواست های نابجای دیگران نه بگویید؛ صحبتی را با آرام شروع کرده و با آرامش به پایان برسانید و تمام این ها مستلزم این است که نسبت به حقوق خود و دیگران آگاه باشید:

حقوق من حقوق تو

• من حق دارم که با من محترمانه رفتار شود و تو نیز.
• من حق دارم که نظرات و عقاید شخصی داشته باشم و تو نیز.
• من حق دارم که توسط دیگران جدی گرفته شود و تو نیز.
• من حق دارم بدون احساس گناه نه بگوییم و تو نیز.
• من حق دارم پیشنهادی را رد کنم و تو نیز.
• من حق دارم اشتباه کنم و تو نیز.
• من حق دارم هر چیزی را که برایش بهایی پرداخته ام را دریافت کنم و تو نیز.
• من حق دارم رفتار قاطعانه داشته باشم و تو نیز.

به نظر شما کدام دسته نسبت به دو دسته دیگر برتری دارد؟ و چرا به این نتیجه رسیده اید؟