چطور با خودم و دیگران محبت آمیز رفتار کنم؟ بخش دوم
چطور محبت آمیز رفتار کنیم؟
ذات ما انسان ها دوست داره محبت آمیز رفتار کردن رو ببینه و محبت آمیز رفتار کنه، اما در طول زندگی یاد گرفته که خیلی احساسات و نیازهاش رو ابراز نکنه. اما این کار به شکل های مختلف به خودش و دیگران آسیب زده. یعنی ما با قضاوت اخلاقی خودمون و دیگران آسیب می زنیم البته بهش آگاهی نداشتیم و فکر می کردیم هر کسی که خلاف ارزش های ما چیزی میگه یا رفتاری میکنه جز بدهاست و هر کسی با ارزش های ما همسو و هماهنگ خوب و فوق العاده ست.
مقایسه کردن هم راه محبت کردن به خودمون و دیگران رو مسدود می کنه و در نهایت قبول نکردن مسئولیت رفتار و ادراک و احساس مون باعث می شد که امکان ارتباط محبت آمیز با خودمون و دیگران رو نداشته باشیم.
اولین و مهمترین کاری که لازمه برای رفتار محبت آمیز انجام بدیم مشاهده بدون ارزیابی هست.
مشاهده بدون ارزیابی
خوب این یعنی چی؟ یعنی جدا کردن مشاهدات مون از ادراک و ارزیابی هامون. یعنی آدم ها، اتفاقات و مسائل رو بصورت خالص ببینیم، بشنویم و درک کنیم که البته کار بسیار خاصی هست. اما خوشبختانه اگر بخواهی بسادگی می تونی انجامش بدی.
ما نیاز داریم نسبت به دیگران بی طرف باشیم و از ازریابی های آلوده به مسائل درونی خودمون برای قضاوت دیگران استفاده نکنیم.
مثلا کسی که بنظر ما تنبل هست بنظر فرد دیگه ای آسان گیر یا خسته میاد، یا کسی که بنظر میاد داره آشپزی می کنه ممکن فقط مشغول ترکیب کردن مواد غذایی باشه! و هزاران مثال دیگه که ما رو به این نتیجه می رسونن که بین آنچه که می بینیم یا تصور می کنیم می بینیم با حقیقت تفاوت دارد.
مشاهده بدون ارزیابی بالاترین تجلی هوش انسانی است
کریشنامورتی
من با این حرف بسیار موافقم. این جمله برای من یعنی فراتر از ارزیابی های معمولا نادرست ذهن، حقایق زیادی هست که لازمه با مشاهده خالص و بدون قضاوت و ارزیابی به این حقایق دست پیدا کنیم.
برای شفاف شدن مساله، مثال هایی میزنم:
- علی پشت گوش انداز است. (استفاده از افعالی که معنی ارزیابی می دهند.)
- علی شب قبل از امتحان درس خواند. (گزارش مشاهده بدون قضاوت و ارزیابی)
- سمیه زشت است. (استفاده از قیدی که برای ارزیابی از آن استفاده می شود.)
- فکر می کنم سمیه جذاب به نظر نمی رسد. (گزارش مشاهده بدون قضاوت و ارزیابی)
متوجه شدیم که اولین قدم برای رابطه همدلانه جدا کردن مشاهده از ارزیابی هست. لازمه که از کلی گویی و قضاوت و ارزیابی منفی یا مثبت دوری کنیم و به جای این کار گزارش آنچه که می بینیم رو بدون دخل و تصرف بیان کنیم.
برای تمرین، بنظر شما کدوم یکی از جمله های آورده شده مشاهده ست و کدوم یکی ارزیابی و قضاوت:
- پدر من مرد خوبیه.
- همکلاسی من هیچ وقت مرتب نیست.
- مدیرم توی جلسه نظر من رو نپرسید.
- من خیلی احمقم.
- زیاد خوردن سلامت روح و جسم من رو به خطر میندازه.
وقتی موضوعی برات پیش میاد، چه برداشت و اداراکی در مورد اون مساله داری؟
خودت رو قضاوت می کنی یا با آرامش مساله رو مشاهده می کنی و تحلیل درست از مساله رو برای خودت تشریح میکنی؟
به احتمال زیاد شما هم خودت رو قضاوت می کنی، لطفا برای تمرین یک واقعه رو انتخاب کن و به صورت کامل و بدون ارزیابی بررسیش کن.
شناسایی و ابراز احساسات در رفتار محبت آمیز
یک لحظه سکوت کن و به درون خودت برو، همین حالا چه احساسی داری؟ می تونی اسم بخصوص احساسی که داری رو بیان کنی؟
متاسفانه ما آموزش های زیادی در مورد هیجانات (احساس) خودمون دریافت نکردیم و گاهی حتی اسم احساسی که داریم رو درست نمیگیم!
مثلا وقتی می خواهیم در مورد احساس خشم صبحت کنیم به جای من عصبانی هستم میگیم من حس می کنم که باید رابطه مو با …. قطع کنم. چون اون آدم مزخرفیه.
احساس ها جریان هایی انرژی های هستند که در بدن ما حرکت می کنن و هر احساسی از طریق واکنشی که توی بدن ایجاد میکنه خودش رو نشون میده. به بدنتون توجه کنید آیا توی نواحی سر، گردن، سرشانه،سینه یا شکم احساس انقباض یا درد دارین؟
هر دردی نشانه احساس بخصوصی هست و هر احساسی نقطه ای توی بدن رو منقبض میکنه. علایم جسمانی و مفاهیم هیجان های اصلی یعنی غم، گناه، ترس، خشم، شرم، غیض و عشق به این صورت هست:
- غم: حس اینکه چیزی از دست داده ام. واکنش های غم در بدن: بغض، کاهش تپش قلب، خم شدن بدن، احساس سنگینی سینه، خیس شدن چشم ها – رفتار: گریه کردن
- گناه: حس اینکه آسیبی زدم. واکنش های گناه در بدن: رفتار: جبران کردن، توجه به دیگران
- ترس: حس اینکه خطری توی راه. واکنش های ترس در بدن: رنگ پریدگی صورت، حرکت خون به سمت پاها، ضربان قلب بالا_ رفتار: فرار ذهنی ترک کردن اون موضوع
- خشم: مانعی سر راه هست (انتظار یا میلی داشتم و مانعی در راه رسیدن من به آن انتظار قرار گرفته است.) واکنش های خشم در بدن: ضربان قلب بالا، حرکت انرژی از زیرشکم به سمت بالا و سر و سینه و انتشار در دست ها به صورت نیرو – رفتار: برداشتن مانع- پرخاش
- شرم: وجه من آسیب دیده است. واکنش های شرم در بدن: سرخ شدن، معذب بودن، افتاده بودن بدن، شبیه احساس گناه رفتار: توجه و تمرکز به خود و وجه است.
- غیض: آزار دیدن، شکنجه شدن. واکنش های غیض در بدن: دندون قروچه کردن، داغ کردن، چرخش انرژی دور ناف، حالت شیطانی چهره. رفتار: شکنجه کردن، آزار دادن، تلافی کردن، نابود کردن
- عشق: شادی، وصل، رسیدن، سبک شدن واکنش های عشق در بدن: سبکی در احساس، تازگی و طراوت، پرواز رفتار: آغوش/ رابطه غیرهمجنس سکس
امیدوارم حالا که نشان های بدنی احساسات رو شناختی بتونی موقع بیان احساست به واکنش های بدنت هم توجه کنی و با در نظر گرفتن علائم فیزیکی متوجه دنیای درونیت بشی.
لازمه مراقب باشی که به جای بیان احساس، افکار و ادراکت رو بیان نکنی. برای تمرین جملاتی که احساس رو بیان می کنن و آنهایی که فکری رو بیان می کنن رو انتخاب کن:
- حس می کنم منو دوست نداری!
- من عصبانی ام.
- وقتی بهم خوش آمد نگفتی حس کردم بی ارزشم.
- انقدر ناراحتم که دلم می خواد گریه کنم.
- من ترسیدم.
مشاهده بدون ارزیابی و همینطور شناسایی و بیان احساس، برای ابراز محبت به خودمون و دیگران بسیار مهم هست و نیاز به تمرین زیادی برای مسلط شدن به این مهارت ها هست. برای شروع بهترین کار اینکه از درک احساسات خودت شروع کنی و به علائم فیزیکی بدنت توجه زیادی کنی.
رسیدن به آرامش دورنی 
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگو شرکت کنید؟نظری بدهید!